Affiche Salammbô in het Rijksmuseum van Oudheden

Affiche 1925, ontwerp Frans Bosen

In de grote tentoonstelling Carthago in het Rijksmuseum van Oudheden is dit filmaffiche uit de collectie van EYE te zien.

In de tentoonstelling wordt aandacht besteed aan de beeldvorming van Carthago in de moderne media. De roemruchte havenstad lag aan de kust van het huidige Tunesië en was waarschijnlijk in de negende eeuw voor Christus gesticht door de Feniciërs. Nu zijn er alleen ruïnes over. Carthago is bekend van de Punische oorlogen met het Romeinse Rijk, waarvan senator Cato de Oude naar verluidt steevast elke redevoering besloot met de uitspraak: "Overigens ben ik van mening dat Carthago moet worden verwoest." Zo geschiedde ook: Carthago zou door de Romeinen met de grond gelijk worden gemaakt.

Salammbô is  een stille film uit 1925 van Pierre Marodon op basis van de historische roman van Gustave Flaubert uit 1862. Dit boek vestigde de reputatie van Carthago als een rijk waar wreedheid en losbandigheid hoogtij vierden. Het gaat over de liefde van de mooie Carthaagse priesteres Salammbô, die is opgesloten in een paleis, voor de huursoldaat Matho. De verleidelijke magie van een betoverde sluier wordt hen fataal. 

De film was gemaakt voor een grootse première in het Opéra Garnier in Parijs en alles werd dan ook uit de kast gehaald om er een waar spektakel van te maken. De geweldige kostuums, exotische decors, beroemde filmsterren als Jeanne de Balzac, Victor Vina en Rolla Norman in de hoofdrollen en de meesterlijke filmsymphonie van Florent Schmitt konden helaas de zeer matige kwaliteit van de film niet verbloemen. Critici en kijkers haakten af vanwege het incoherente verhaal. De film ging al na vijf voorstellingen uit de roulatie, waarna hij in een zwart gat van vergetelheid verdween. Door de herontdekking van de meer dan twee uur durende symphonie van Schmitt, die wel alom geprezen wordt, werd hij 66 jaar na de première weer vertoond met orkest in dezelfde opera.

Een pagina uit het weekblad Cinema & Theater uit 1926

 

De maker van het affiche was de Nederlandse graficus en reclameontwerper Frans Bosen (1891-1949), waarvan EYE nog meer affiches in haar collectie heeft. Opvallend zijn de heldere kleuren en vormen, die hij verkreeg door het toepassen van linoleumsnede in plaats van de meer bewerkelijke steendruktechniek die toen gebruikelijk was bij affiches. EYE bezit een grote collectie van zijn werk, waarvan een groot deel opgeslagen lag in de school in Haarlem waar hij tekenles gaf.  Alle EYE-affiches van Bosen zijn gedigitaliseerd en te vinden op de website Geheugen van Nederland.