Rembrandt in de schuilkelder

In de tentoonstelling Het Stedelijk in de oorlog, die loopt tot en met 31 mei 2015, kijkt het Stedelijk Museum zeventig jaar na de bezetting terug op deze tijd en haar eigen rol daarin. Hierin zijn kunstwerken uit de collectie te zien, waarvan sommigen mogelijk nog zullen worden teruggebracht naar de rechtmatige eigenaar; het onderzoek van de restitutiecommissie loopt op dit moment. Ook wordt er archief-en documentatiemateriaal getoond, waaronder een foto-album uit een persoonsarchief van EYE.

Tijdens de naziperiode is van veel, met name Joodse, kunstverzamelaars en kunstenaars op onrechtmatige wijze werk afhandig gemaakt. Het onderzoek waarop de expositie is gebaseerd maakt deel uit van het landelijke onderzoek 'Museale verwervingen sinds 1933', dat ook bij het Stedelijk leidde tot een zoektocht door de eigen collectie.
In het getoonde album van EYE plakte Rolf ten Kate, directiesecretaris van de Amsterdamse Filmstudio Cinetone, foto's en krantenartikelen van films die in de eerste oorlogsjaren gemaakt werden. Dit is bijzonder, omdat over deze turbulente periode in de Nederlandse filmgeschiedenis weinig materiaal te vinden is. In 1942 werd Cinetone bezet door de Duitsers en werden er propagandafilms gemaakt.



Pagina uit het fotoalbum die in het Stedelijk wordt getoond.

De pagina die te zien is bevat een reportage van de in november 1940 door Andor von Barsy gefilmde documentaire Rembrandt in de Schuilkelder. Deze gaat over het voor de Duitsers verstoppen van schilderijen van o.a. Rembrandt, Vermeer en Breitner op geheime locaties in Castricumse duinbunkers. De film is in 1946 voltoooid. Op de foto's is ook Willem Sandberg te zien, de toenmalige legendarische directeur van het Stedelijk.

Ten Kate, zelf tevens een enthousiast amateursmalfilmer en fotograaf, maakte tegelijkertijd een filmreportage in kleur van de verhuizing en het omringende duinenlandschap, getiteld Waar de blanke top der duinen. Beide genoemde films zijn in de tentoonstelling te bekijken.