Werkgemeenschap der Nederlandsche cineasten

Onlangs dook in ons eigen bedrijfsarchief een oud stuk op, dat grote cinematografische waarde heeft (voor Nederland). Het is NEGEN MAANDEN WERKGEMEENSCHAP: Een beschouwing over het ontstaan, de activiteit en de ontbinding van de "Werkgemeenschap der Nederlandsche Cineasten", in mei 1941 geschreven door Rolf ten Kate, secretaris.

De Werkgemeenschap is augustus 1940 opgericht op initiatief van Theo Güsten (destijds directeur van Cinetone) met het doel korte documentaire films te gaan produceren, die "de praedicaten "cultureel waardevol, "volksopvoedend" enz. waardig zouden zijn." Direct na de oprichting bleek van enige financiële medewerking van de kant van het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen geen sprake. Op een subsidieverzoek van 10.000,- werd simpelweg niet gereageerd. Financiële redding kwam uiteindelijk uit particuliere kringen.

Leden van de Werkgemeenschap waren o.a. Jan Koelinga, Gerard Rutten, Jan Teunissen, Andor von Barsy, Heinz Josephson en Ernst Winar. In totaal 16 leden. Rolf ten Kate noemt ze allemaal en vermeld zelfs hun aan/afwezigheid tijdens de vergaderingen.

Het bijzondere aan het stuk is dat Ten Kate bijna alle filmmakers afkraakt. Eigenlijk alleen voor Gerard Rutten heeft hij bewondering. Hij noemt hem "de meest fantasierijke der Werkgemeenschappers" en ook levert hij "ontwerpen, die eenige klassen hooger staan dan die der anderen."

Onderstaand het einde van de tekst, de epiloog, tamelijk ontluisterend voor een filmland, dat toch bekend staat als documentaireland. Of komt dat pas later op gang? Klik op de afbeelding om te vergroten.

Het bovenbeschreven stuk is ondergebracht bij het archief van Rolf ten Kate, dat zich bevindt in de collectie van Eye Film Instuut Nederland. Voor de volledige inventaris klik hier.